Marchew z przypadku. Uprawa marchwi staje się coraz bardziej popularna. Niektórzy świadomie rozpoczynają uprawę, inni przez przypadek.
Miejscowość Karwin k. Krakowa — tutaj mieszka i prowadzi gospodarstwo Michał Jelonek. Działa na własny rachunek od trzech lat, kiedy utworzył gospodarstwo w ramach środków pomocowych PRW – Ułatwianie startu młodym rolnikom. Uprawę marchwi rozpoczął przypadkiem. Gradobicie, które przeszło nad Karwinem zniszczyło uprawy m.in. kapusty. Doradca z hurtowni, w której pan Michał zaopatruje się w środki do produkcji podał mu nasiona marchwi. Podporą właściciela jest jego żona Anna, która oprócz codziennych prac w gospodarstwie zajmuje się także sprawami papierowymi.
Strzał w dziesiątkę. Kupno nasion marchwi okazało się strzałem w dziesiątkę dla gospodarstwa. Uprawa ta stanowi trzon produkcji. Nie tylko ze względu na rozmiar, uzyskiwane dochody, ale przede wszystkim na zmianę struktury zasiewów. Gleba jest zarażona kiłą kapusty, więc ograniczono jej uprawę do minimum. W strukturze upraw w gospodarstwie możemy znaleźć: 4ha marchwi, 3,8ha selera, 1 ha pietruszki, 1 ha kapusty białej, 1 ha kapusty pekińskiej, 1 ha kalafiora, 8 ha kukurydzy oraz 12 tuneli z ogórkiem.
Wśród uprawianych odmian znajdujemy:
Marchew - Knota F1, Marion F1, Afalon F1, Laguna F1
Seler - Albin F1, Asteriks F1, Prinz F1
Pietruszka - Ołomuńcka
Kapusta biała - Albatros F1, Zeus F1, Zerlina F1
Kapusta pekińska - Bilko F1
Kalafior - Raft F1, Brunel F1
Nawożenie i ochrona. Właściciel planuje od przyszłego sezonu wprowadzić nawożenie na podstawie badania zasobności gleby. Obecnie standardem jest płodozmian i siew poplonów. Co cztery lata będzie nawożenie wapniowe wapnem granulowanym. W uprawie stosowane są sole potasowe, superfosfaty oraz nawozy dolistne w uprawie marchwi. Pan Michał nie ma dobranych nawozów konkretnej firmy. Stosuje nawozy kupione w lokalnej hurtowni takie, które poleca sprzedawca. Środki ochrony roślin podaje zgodnie z programem ochrony roślin warzywniczych.
W gospodarstwie uprawiana jest również kukurydza na ziarno. Właściciel ma własną suszarnię. Ziarno odbierane jest w większości przez hodowców gołębi - na paszę dla ptaków. Produkt przechodzi systematyczne kontrole jakościowe i dzięki temu liczba odbiorców/hodowców systematycznie rośnie. Pozostała część ziarna odstawiana jest do miejscowego punktu skupu. Kukurydza w gospodarstwie stosowana jest jako płodozmian i poplon.
W przypadku uprawy marchwi wczesnej rolnik wysiewa 600 tys. nasion na hektar, co pozwana na uzyskanie plonu około 33 ton, a w przypadku później liczba nasion wzrasta do 850 tys. sztuk na hektar. Kapusty i kalafior wysadzany jest w rozstawie 50 x 50cm, seler - rozstawa rzędów również wynosi 50 cm przy obsadzie ok. 82 tys. sztuk na hektar.
Dużo sami. Aby wypracować zysk, pan Michał ogranicza koszty działalności. Zajął się osobiście produkcją rozsady, ponieważ po porównaniu kosztów zakupu gotowej a wyprodukowaniu własnej wyszła prawie 30-proc. różnica. W przypadku uprawy selera do produkcji przygotowanych jest 1300 paletek po 250 sztuk każda. Wystarcza to na obsadzenie o=uprawianych 4ha. Gospodarz planuje w najbliższym czasie powiększenie tuneli przeznaczonych na cieplarnie, ponieważ istniejące już są wykorzystywane w 100%.
Dystrybucja. Kukurydza - jak wcześniej wspomniano - sprzedawana jest hodowcą gołębi i do punktu skupu. Warzywa są konfekcjonowane. Marchew po wykopaniu i przywiezieniu z pola czyszczona jest w płuczce szczotkowej. Pan Michał ma to szczęście, że produkty sprzedaje bezpośrednio z gospodarstwa, nie musi jeździć na giełdę. Wyprodukowany towar odbierają od niego trzy firmy: Owoce-Warzywa Wilk & Czech, Agro Grupa Bonako oraz Skup Warzyw i Owoców Szot. Ta ostatnia firma jest największym odbiorcą produktów z gospodarstwa, ponieważ dostawy wynoszą od 12 do 15 ton na tydzień. Warzywa pakowane są przez pana Michała w opakowania docelowe, które dostarczają odbiorcy. Część warzyw z gospodarstwa przez pośredników trafia do super- i hipermarketów.
Gospodarstwo ma komory przechowalnicze, ale nie są one wyposażone w system chłodzenia. Właściciel stara się produkcję sprzedawać systematycznie, zbierając w trakcie sezonu warzywa z pola, co gwarantuje ich świeżość. Gdy przyjdzie już jednak czas ostatecznych zbiorów, wykopana marchew, seler, zebrana kapusta składowane są w komorach, gdzie przechowywane są maksymalnie do końca grudnia.
Pomysłowy konstruktor. Pan Michał jest bardzo pomysłowym człowiekiem. Razem ze swoim tatą dostosowują, przerabiają posiadane maszyny pod kątem prowadzonej produkcji. Skonstruowana przez nich redliniarka ułatwia prace związane z przygotowanie gruntu pod uprawę marchwi. Przerobiony kombajn do zbioru ziemniaków Karlik jest wykorzystywany do zbioru selera. Jednym z unowocześnień, jakie zostały wprowadzone jest wirująca tarcza przez zestawem kopiącym, która usuwa i rozdrabnia nać warzywa. Siew marchwi następuje siewnikiem pneumatycznym do warzyw trzysekcyjnym z firmy Weremczuk. Do zbioru marchwi wykorzystywany jest kombajn jednorzędowy własnej konstrukcji, wykonany w przydomowym warsztacie przez konstruktorów. I tak przypadkowo kupione nasiona marchwi spowodowały rozkwit gospodarstwa.
Maciej Kania